Przez pośpiech w czasie żniw często dochodzi do pożaru kombajnu Żniwa często przypominają walkę z czasem. Każdy rolnik chce jak najszybciej i najskuteczniej zebrać doroczne plony i zgromadzić zapasy, z których będzie korzystał przez cały rok lub przeznaczy je na sprzedaż. Niestety, pośpiech jest najgorszym doradcą wszystkich żniwiarzy. Choć wydawać by się mogło, że zasady związane z prawidłowym użytkowaniem kombajnu dla każdego operatora są oczywiste, to nie zawsze tak jest. Niektórzy kombajniści w wyniku pośpiechu lub z powodu niechęci, nie stosuje się do zaleceń proponowanych przez producentów i w niewłaściwy sposób korzysta z maszyny, co nierzadko jest główną przyczyną pożarów instalacji elektrycznej czy mechanicznych części pojazdu. Część rolników czy operatorów kombajnów zapomina o zasadach, których powinni przestrzegać, by uniknąć niebezpieczeństwa. Każdy użytkownik ma obowiązek skrupulatnego zapoznania się z instrukcją obsługi konkretnego sprzętu, w tym wypadku kombajnu, a także z ustalonymi przepisami BHP. Ich znajomość jest niezbędna, by móc w prawidłowy i bezpieczny sposób korzystać z maszyny. Jakie są najczęstsze przyczyny pożaru maszyn rolniczych w czasie żniw? Przyczyn pożarów kombajnów może być wiele. Przepisy BHP przewidują również pożary z powodu: zwarcia instalacji elektrycznej – szczególnie w miejscach połączeń zanieczyszczonych mieszaniną pyłu z olejami (występujące często po zakończeniu pracy wskutek nieodłączenia akumulatorów); owinięcia się masy zbożowej na wałach odrzutnika lub bębna młócącego, powodujące miejscowy wzrost temperatury; nadmiernego poślizgu pasów, powodującego wzrost temperatury; zatarcia łożysk wskutek niedostatecznego ich smarowania, jazdy kombajnem przy zaciągniętym hamulcu ręcznym; wykonywania prac spawalniczych na kombajnie bez właściwego zabezpieczenia Pierwsze przykazanie: należy wyczyści kombajn po sezonie i przed sezonem Zobacz także Przygotowanie kombajnu do sezonu to jedno z podstawowych zadań, należących do obowiązków użytkownika maszyny, którego powinien się podjąć. Wyprowadzenie kombajnu w pole bez uprzedniego przeglądu wymaga nie lada odwagi. Garażowanie maszyny nie może stanowić podstawy przekonania o jej sprawności. – Czyszczenie powinno stanowić nieodłączny element przygotowania kombajnu do pracy. Każdy użytkownik przed rozpoczęciem sezonu żniwnego ma obowiązek dokładnego oczyszczenia z pyłu i kurzu silnika, hamulców i przekładni, które ulegają zabrudzeniu, nawet jeśli maszyna była przechowywana w pomieszczeniu zamkniętym i oczyszczona po zakończeniu prac polowych latem – podkreśla Krzysztof Burdziuk, szef serwisu Claas Polska. Jak dodaje ekspert, kurz zgromadzony w nadmiernej ilości, szczególnie w wymienionych wcześniej częściach, działa jak zapałka, ponieważ zatyka poszczególne mechanizmy, doprowadza do tarcia i wywołuje zapłon. Należy również dokonać przeglądu przewodów elektrycznych. Bez względu na to w jaki sposób kombajn był przechowywany podczas zimy, do jego wnętrza mogły wejść gryzonie, które przegryzają przewody. Jeśli kable są nieizolowane prawidłowo, to podczas pracy maszyny może wytworzyć się iskra, która doprowadzi do pożaru. Po drugie, należy czyścić kombajn codziennie, przy pogodzie i niepogodzie Dokładny przegląd kombajnu przed rozpoczęciem sezonu nie zapewni jednak spokoju dla operatorów i rolników na całe żniwa. Wpływ warunków atmosferycznych na przebieg zbiorów jest bardzo duży. Zmienna pogoda, obdarzająca rolników deszczem i słońcem bywa zabójcza dla wszystkich części maszyny, bo jak się okazuje nie tylko upał, ale również zbyt często padające deszcze mogą przyczynić się do pożaru kombajnu. – Nie można powiedzieć, że wpływ warunków atmosferycznych na pracę kombajnu jest znikomy. Silnik każdej maszyny, pracującej w wysokiej temperaturze, jest narażony na pożar ze względu na nadmierne nagrzanie. Zbyt często padający deszcz, prowadzi do przerostu zbóż i pojawienia się pleśni na kłosach, która jest czynnikiem zwiększającym pylenie podczas zbiorów. Osad z pleśni opadający na poszczególne części kombajnu powoduje skutki podobne do tych, wywoływanych przez kurz i również może doprowadzić do pożaru. Czyszczenie kombajnu w sezonie żniwnym powinno być codziennością każdego operatora – dodaje Krzysztof Burdziuk. Trzecia zasada bezpiecznych żniw to uważać na kamienie, które mogą dostać się do kombajnu Czystość kombajnu to jednak nie wszystko, ponieważ warto zadbać również o porządek na polu. Oczyszczenie ziemi z nadmiaru kamieni to bardzo dobra praktyka, zmniejszająca ryzyko pochwycenia ich przez kombajn. – Kiedy w cepy bębna młócącego uderzy kamień, może wytworzyć się iskra, która doprowadzi do pożaru w układzie omłotowym kombajnu. Sytuacja wygląda podobnie w chwili złamania przez kamień bagnetu w hederze, ponieważ uderzanie w metalowe części również prowadzi do wytworzenia czynnika zapalnego i może być przyczyną pożaru – wskazuje ekspert z Claas Polska. Po czwarte, zadbaj o wyposażenie ppoż kombajnu. Przed wyruszeniem w pole należy także zadbać o odpowiednie wyposażenie przeciwpożarowe maszyny rolniczej. Strażacy wskazują, że kombajn powinien mieć na pokładzie 2 sprawne gaśnice przeciwpożarowe: gaśnica proszkowa (GP - 6 ABC ) przeznaczona do gaszenia źródła ognia w instalacji elektrycznej i silniku, gaśnica pianowa, do pozostałych mechanizmów kombajnu. – Pierwsza z nich powinna znajdować się w kabinie kierowcy, a drugą należy umieścić na zewnątrz kombajnu. Operator powinien kontrolować datę ważności gaśnicy, by w przypadku zagrożenia pożarem móc reagować jak najszybciej – informuje Marcin Chodkowski, oficer prasowy PSP w Kole. Gaśnice powinny być utrzymane w stałej sprawności technicznej i kontrolowane przez uprawnionego konserwatora. Z kolei strażacy z PSP w Świdwinie przypominają także, aby operator kombajnu nie palił wyrobów tytoniowych w czasie pracy oraz nie używał otwartego ognia. Kombajnista powinien również zwracać uwagę na to niebezpieczeństwo osobom zbliżającym się do jego maszyny rolniczej. – Każde pozostawienie kombajnu i oddalenie się od niego wymaga odłączenia akumulatorów za pomocą wyłącznika – dodaje asp. Bartłomiej Kozicki, rzecznik prasowy PSP w Świdwinie. Jak reagować, gdy zapali się kombajn zbożowy? Pierwszą czynnością, której powinien się podjąć operator kombajnu po dostrzeżeniu płomieni jest odjechanie od nieściętego zboża i zgaszenie silnika w maszynie. Następnie kombajnista powinien użyć gaśnicy oraz powiadomić straż pożarną o palącej się maszynie. – Warto, by operator kombajnu, na wszelki wypadek, zabrał ze sobą na pole łopatę i wodę w zbiorniku, by móc gasić ewentualny pożar rżyska i zapobiec rozprzestrzenianiu ognia na sąsiednie pola – dodaje Marcin Chodkowski z kolskiej straży pożarnej. – Dobrą praktyką podczas żniw jest zabezpieczenie w postaci ciągnika rozlicznego z pługiem lub agregatem, dzięki któremu w przypadku wystąpienia pożaru płodów rolnych można wykonać pas przeciwpożarowy uniemożliwiający rozprzestrzenianie się ognia – podpowiada Bartłomiej Kozicki. Wszystkim rolnikom i operatorom kombajnów życzymy spokojnych i bezpiecznych żniw, bez konieczności wzywania straży pożarnej. Justyna CzupryniakFot. OSP Ostrowiec, zdjęcie ilustrująceDo sądu administracyjnego można zaskarżyć decyzję, która jest już ostateczna, czyli gdy: • decyzja została wydana w drugiej instancji, co oznacza, że jej treść została zaskarżona przez Ciebie lub innego uczestnika postępowania do organu wyższego stopnia; Prezydent Miasta wydał decyzję o odmowie wymeldowania męża Bogumiły z O co pyta sąd na rozprawie rozwodowej? Ile to potrwa? Co, jeśli małżonkowie posiadają dzieci? To tylko niektóre z pytań, które mnożą się w głowach pary planującej rozwód. Choć to wydarzenie pełne negatywnych emocji, to można zmniejszyć stres – przygotuj się do rozprawy, tak żeby nic Cię nie zaskoczyło. Wyjaśniamy wszystkie najważniejsze kwestie na temat tego, jak wygląda sprawa rozwodowa. Jak wygląda rozwód – najważniejsze informacje Od momentu złożenia pozwu aż do uzyskania wyroku rozwodowego mija zwykle kilka miesięcy. Jeśli małżonkowie mają dużo kwestii spornych dotyczących winy za rozpad małżeństwa czy wychowania wspólnych dzieci, to postępowanie rozwodowe może przeciągnąć się do kilku lat. Poniżej wyjaśniamy, co składa się na cały ten proces. 1. Pozew rozwodowy Sprawa rozwodowa jest inicjowana przez pozew o rozwód – pismo procesowe, w którym należy zawrzeć swoje żądania i ich uzasadnienie. Oprócz tego najważniejszego, czyli żądania rozwiązania małżeństwa, w pozwie rozwodowym możemy również domagać się: orzeczenia o winie drugiego małżonka, uregulowania kwestii władzy rodzicielskiej, alimentów i kontaktów z dzieckiem, podziału majątku czy eksmisji małżonka ze wspólnego mieszkania. Z adwokatem skontaktuj się jeszcze przed wniesieniem pozwu – prawidłowe wypełnienie pisma procesowego bez prawniczej wiedzy nie jest dobrym rozwiązaniem. 2. Jak złożyć pozew o rozwód? Pozwy o rozwód rozpatruje sąd okręgowy – należy więc złożyć pismo i załączniki w dwóch egzemplarzach do sądu w okręgu ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania, jeśli jeden z małżonków nadal w nim mieszka. Jeśli nie, to składasz pozew w swoim sądzie okręgowym. W momencie złożenia pozwu będziesz musiał(a) zapłacić 600 zł, które później odzyskasz w części (rozwód bez orzekania o winie) albo w całości (wina drugiego małżonka), chyba że to Ciebie sąd uzna za winną/winnego rozpadu małżeństwa. Pamiętaj, aby dodatkowy egzemplarz pozwu i kopię załączników zachować dla siebie, aby była jasność co do tego, jakie dokumenty i o jakiej treści zostały złożone do sądu. 3. Rozprawa sądowa – o co pyta sąd? Pytania, które pojawiają się na każdej sprawie rozwodowej, dotyczą przede wszystkim tego, czy decyzja o zakończeniu pożycia małżeńskiego jest ostateczna, czy małżonków nie łączy już więź emocjonalna (przestali się kochać), ekonomiczna (nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego) i fizyczna (przestali współżyć). Sąd poruszy również kwestię wspólnych małoletnich dzieci i wpływu rozwodu na ich życie. Oprócz tego każdy małżonek powinien przedstawić swoje wykształcenie, zawód, zarobki itp. Sąd może stwierdzić, że uratowanie małżeństwa jest możliwe, bo nie nastąpił zupełny rozkład pożycia małżeńskiego i zaproponować małżonkom mediacje. Para nie musi jednak wyrażać zgody na takie spotkania. 4. Sprawa rozwodowa – jak się zachować? Wizyta w sądzie jest dla znacznej większości osób wydarzeniem stresującym. Wynika to przede wszystkim z tego, że nie wiemy, co nas tam czeka. Przedstawiamy więc najważniejsze informacje: Obecność – powód i pozwany w sprawie rozwodowej muszą się stawić w sądzie na rozprawie, ale jeśli jest to niemożliwe, poinformuj sąd, że w Twoim imieniu pojawi się pełnomocnik (adwokat). Co zabrać – weź dokument tożsamości, najlepiej dowód osobisty. Sala rozpraw – w zawiadomieniu znajdziesz oznaczenie sali, w której odbędzie się rozprawa rozwodowa, a w razie problemu pomoże Ci pracownik biura obsługi sądu. Na drzwiach sali znajduje się wokanda, czyli lista spraw na dany dzień – sprawdź, czy jest tam Twój rozwód. Uczestnicy – na początku na salę wchodzą małżonkowie, pełnomocnicy stron i powołani świadkowie, którzy po odczytaniu swoich nazwisk udają się z powrotem na korytarz i czekają na wywołanie. Maniery – w swoich wypowiedziach używaj zwrotu „wysoki sądzie”, zrezygnuj z wulgaryzmów, nikogo nie obrażaj i nie daj się ponieść emocjom. Pełnomocnik – oprócz tego, że może wystąpić w Twoim imieniu, jeśli nie pojawisz się na rozprawie, to może też przemawiać za Ciebie, nawet jeśli jesteś obecna/-y na sali rozpraw. Jak uzyskać rozwód na pierwszej rozprawie? Najszybszy rozwód na jednej rozprawie jest możliwy, gdy strony nie mają wspólnych małoletnich dzieci, nie żądają orzekania o winie ani podziału majątku i gdy sąd nie musi regulować kwestii miejsca zamieszkiwania rozwiedzionej pary. Kluczowe jest porozumienie małżonków, którzy przed rozwodem powinni wspólnie ustalić, że doszło do pełnego i nieodwracalnego rozkładu pożycia. Szybki rozwód – para mająca wspólne małoletnie dzieci Jeśli małżonkowie posiadają małoletnie dzieci, to sąd w wyroku rozwodowym orzeka nie tylko o rozwiązaniu małżeństwa, ale także o losie pociech. Żeby ułatwić mu podjęcie decyzji, a co za tym idzie – dostać szybki i bezproblemowy rozwód – najlepiej spisać tzw. porozumienie rodzicielskie. Dokument jest tworzony w obecności adwokata, z którym małżonkowie regulują wszystkie kwestie związane z pociechami i nie muszą ustalać ich podczas sprawy rozwodowej. W porozumieniu zapisuje się informacje o władzy rodzicielskiej, miejscu zamieszkania dzieci, kontaktach z rodzicami oraz alimentach. Sąd może wówczas ograniczyć postępowanie dowodowe do przesłuchania stron (rodziców) i jednego świadka, który potwierdzi ich zeznania. Niestety rozprawa rozwodowa nie zawsze może odbyć się szybko i bezboleśnie, jeśli mąż i żona nie są zgodni w temacie winy za rozpad związku albo wychowania dzieci. Wtedy konieczne jest dłuższe postępowanie dowodowe, które rozstrzygnie kwestie związane z życiem dzieci, kiedy już dojdzie do orzeczenia rozwodu. Sprawa rozwodowa – postępowanie dowodowe i przesłuchanie świadków Na rozprawie rozwodowej sąd zajmuje się nie tylko przesłuchaniem stron i świadków, ale także rozpatrzeniem dowodów. To, ile trwa sprawa rozwodowa, w takim przypadku zależy od stanowisk obu stron, ilości i siły ich dowodów oraz liczby świadków. Rozwodząc się za porozumieniem stron, wystarczy złożenie odpisu aktu małżeństwa i przesłuchanie obojgu małżonków. W sprawach rozwodowych z orzekaniem o winie nie jest już tak prosto. Orzeczenie o winie na rozprawie rozwodowej Jeśli jeden z małżonków nie zgodzi się na rozwód bez orzekania o winie, musi przygotować dowody, które potwierdzą jego wersję wydarzeń. Orzeczenie o winie leży najczęściej w interesie tego z małżonków, który chciałby domagać się alimentów od małżonka winnego. Żeby w wyroku orzekającym rozwód znalazła się informacja o winie, trzeba przedstawić stosowne dowody, np. wiadomości, zdjęcia, nagrania, dokumenty – wszystko, co przemawia na niekorzyść drugiego małżonka. Twój adwokat pomoże Ci skompletować dobry materiał dowodowy. Możesz także powołać świadków, którzy potwierdzą Twoją wersję wydarzeń. Uregulowanie spornych kwestii dotyczących dzieci Jeśli małżonkowie nie uregulują władzy rodzicielskiej, kontaktów z małoletnimi dziećmi i ponoszenia kosztów utrzymania dziecka we własnym zakresie, sąd zrobi to w wyroku orzekającym rozwód. Przedtem jednak konieczne będzie postępowanie dowodowe na podstawie dowodów materialnych i przesłuchań stron oraz powołanych świadków. Ponadto sąd może przesłuchać dziecko jako świadka, jeśli ukończyło 17 lat albo porozmawiać z nim poza salą rozpraw. Kolejny dowód to wywiad środowiskowy wykonany przez biegłych. FAQ 1. Ile trwa rozprawa rozwodowa?W przypadku rozwodu bez orzekania o winie i bez małoletnich dzieci można rozwiązać małżeństwo już na pierwszej rozprawie, która potrwa nawet mniej niż godzinę. Jeśli małżonkowie nie są zgodni, postępowanie jest tym dłuższe, im więcej kwestii spornych, dowodów i zeznań świadków. 2. Jak wygląda sprawa rozwodowa za porozumieniem stron?To zależy od sprawy – czasami procedury sądowe trwają nawet wiele miesięcy, dlatego warto zadbać o Żeby doszło do bezproblemowego uznania powództwa, małżonek pozwany musi zgodzić się z żądaniem rozwodu. Sąd pyta strony, czy i z jakich powodów doszło do trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Przesłuchanie świadków nie jest konieczne, jeśli para jest zgodna, a nie ma wspólnych małoletnich dzieci. 3. Sprawa rozwodowa – opłaty sądoweNiepłacenie alimentów to przestępstwo. Jeśli komornik potwierdzi, że egzekucja środków od dłużnika okazała się Procedura rozwodowa rozpoczyna się po złożeniu opłaty sądowej w wysokości 600 zł. W przypadku rozwodu za porozumieniem stron sąd oddaje powodowi połowę kosztów, a kolejne 150 zł oddaje mu pozwany. W przypadku rozwodu z orzekaniem o winie sąd obciąży całością opłaty małżonka uznanego za wyłącznie winnego rozpadu małżeństwa.
Udostępniaj jednak tylko te niezbędne. Według raportu Polskich Badań Internetu jedynie 3 proc. Polskich internautów nie ujawniło w sieci danych o sobie. Bo jak można ich nie podawać, robiąc w internecie zakupy, przelewy, udzielając się na portalach społecznościowych? To praktycznie niemożliwe. Trudno być dziś anonimowym w sieci.Są tacy, którzy nigdy nie byli w sądzie, bo co do zasady w sądach rzadko bywamy lub nie bywamy wcale. W sądzie można występować w rożnych rolach: pozwany, powód, świadek, uczestnik, czy też oskarżony. Dlatego też, gdy musimy stanąć w sądzie (a najczęściej bywamy w sądach cywilnych i gospodarczych), pojawia się pytanie o to jak zachować się w sądzie ? Jak zwracać się do Sądu ? Jak się ubrać ? Kim jest sędzina i czy można wejść na salę rozpraw z kawą ? Jak zachować się – przed rozprawą ? Ustal w jakim charakterze występujesz w sądzie (np. powód, pozwany, świadek). Ta informacja wynika z wezwania, które otrzymałeś. Zwróć uwagę na adres sądu, sygnaturę (numer) sprawy, godzinę rozprawy oraz salę. Do sądu zabierz ze sobą wezwanie na rozprawę (zawiera wszystkie potrzebne informacje) oraz dokument tożsamości. Zaplanuj swój czas, tak żeby być pod salą chwilę przed rozprawą. WSKAZÓWKA: w większości sądów, przed wejściem odbywa się kontrola bezpieczeństwa. Zwykle nie zajmuje to wiele czasu, jednak warto to uwzględniać w planowaniu. Znajdź szatnie – jeśli jest taka potrzeba. Wycisz lub wyłącz telefon. Ustal na wokandzie (informacja zamieszczona na drzwiach sali, wskazująca w jakiej kolejności odbywają się rozprawy) czy rozprawa, na którą jesteś wezwany, odbywa się w sali jak na wezwaniu. Wokanda może być papierowa lub elektroniczna. WSKAZÓWKA: czasem w sądach zdarzają się opóźnienia. To która z rozpraw z wokandy właśnie się odbywa, rozpoznajemy po skreśleniach na niej; następna zaplanowana rozprawa to ta nieskreślona. Zdarzają się też zmiany sali, a nawet budynku. Rozprawa zaczyna się od wywołania. Wywołanie – to głośne wymienienie na korytarzu przez pracownika sądu stron sprawy oraz sygnatury sprawy. Wywołanie też może odbyć się poprzez głośnik znajdujący się w pobliżu sali. Trzeba być uważnym. WSKAZÓWKA: nie ma przepisów, mówiących o tym jak należy się ubrać do Sądu, co nie oznacza, że zasady kulturalnego zachowania nie obowiązują. Do Sądu najlepiej jest ubrać się uwzględniając tzw. powagę Sądu. Nie należy żuć gumy czy wchodzić na sale rozpraw z napojami (np. z kubkiem kawy). Jak zachować się – na rozprawie ? Jeśli reprezentowany jesteś przez prawnika, należy postępować zgodnie z jego wskazówkami. Powód, wnioskodawca siada względem prawej ręki sędziego (może to sprawić trochę kłopotu, ale pomyłka nie jest niczym poważnym). Pozwany siada odpowiednio po przeciwnej stronie. Świadek i ewentualna publiczność siada na miejscu przeznaczonym dla publiczności (zazwyczaj naprzeciwko sędziego). Do Sądu (sędziego) zwracamy się stojąc. Nie przerywamy gdy Sąd przemawia. Jeśli chcemy coś powiedzieć, zwracamy się do Sądu o pozwolenie. Do Sądu należy zwracać się „proszę Sądu” lub” Wysoki Sądzie”. Nie używa się zwrotu „pani”, „pan”. Po ustaleniu przez Sąd kto jest obecny na sali (fakt ten zostanie zaprotokołowany), zazwyczaj świadek proszony jest o opuszczenie sali i na korytarzu oczekuje na wezwanie. Powód i pozwany stosują się do wskazówek i ustaleń swoich prawników Jeśli jesteś słuchany przez Sąd (czy to jako świadek czy strona) zawsze odpowiadaj na pytania do Sądu, nawet gdy pytania zadawane są przez kogoś innego (pełnomocnika, stronę przeciwną). WAŻNE: Sędzia kieruje rozprawą, co w praktyce oznacza, iż na sali rozpraw decydujący głos ma zawsze sędzia. W przepisach nie ma rozróżnienia na płeć prowadzącego sprawę sędziego. Używane czasem słowo „sędzina” określające kobietę sędziego, odnosi się do żony sędziego. Dlatego też poprawniej jest używać określenia (jeśli już jest taka potrzeba) pani sędzia (odmiana: pani sędzia, tej pani sędzi, tę panią sędzię, tą panią sędzią, o tej pani sędzi.) Przebieg rozprawy przed sądem cywilnym. Sesja sądowa to szereg posiedzeń, które są wyznaczone dla rozpoznania oznaczonych spraw, zaś wokanda to zestawienie spraw w kolejności, w jakiej mają być danego dnia rozpoznawane. Wokanda wymienia skład sądu, salę rozpraw, godzinę rozpoczęcia danego posiedzenia, sygnaturę akt sprawy
Sędziowie w Polsce. Sędziów w Polsce powołuje od 1989 Prezydent RP na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa . W Polsce pozycję ustrojową sędziów, ich prawa i obowiązki, zasady powoływania i odwoływania na stanowiska oraz wynagradzania regulują: Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych ( Dz.U. z 2023 r
Na pytania naszych czytelników odpowiada adwokat Kamil Gross. W tym tygodniu szczegółowo opisuje on zagadnienia związane z zeznawaniem w sądzie jako świadek. Jeśli macie inne pytania, czekamy na nie w naszej redakcji!Dla większości z nas, wizyta w sądzie jest wydarzeniem niecodziennym i stresującym. Dlatego, kiedy w procesach występujemy jako strony postępowań, decydujemy się na profesjonalną pomoc. Często jednak, na posiedzenia sądowe udajemy się tylko jako świadkowie, aby zeznawać na okoliczności mające znaczenie dla poszczególnych spraw. To zazwyczaj nie wymaga pomocy adwokata czy radcy prawnego, ale nierzadko okazuje się bardzo stresujące. Dlatego przedstawiam Czytelnikom wybrane zasady związane ze składaniem zeznań przed sądami cywilnymi, karnymi, a także przed organami cywilnaZacznijmy od postępowania cywilnego, które stosowane jest między innymi przez sądy rodzinne i sądy pracy. Strona powołująca się na dowód ze świadków obowiązana jest dokładnie oznaczyć fakty, które mają być zeznaniami poszczególnych świadków stwierdzone, oraz wskazać świadków w sposób, który umożliwi sądowi ich wezwanie, czyli przede wszystkim wskazać ich imiona i nazwiska oraz dokładny adres do korespondencji. Świadkami nie mogą być: osoby niezdolne do spostrzegania lub komunikowania swych spostrzeżeń, wojskowi i urzędnicy niezwolnieni od zachowania w tajemnicy informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone” lub „poufne”, jeżeli ich zeznanie miałoby być połączone z jej naruszeniem, przedstawiciele ustawowi stron oraz osoby, które mogą być przesłuchane w charakterze strony jako organy osoby prawnej lub innej organizacji mającej zdolność sądową oraz współuczestnicy jednolici i mediatorzy. Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem małżonków stron, ich wstępnych (rodziców, dziadków), zstępnych (dzieci, wnuków) i rodzeństwa oraz powinowatych w tej samej linii lub stopniu, jak również osób pozostających ze stronami w stosunku przysposobienia. Powinowatymi w tej samej linii lub stopniu są rodzice małżonka (teściowie), dziadkowie małżonka, jego rodzeństwo (szwagier, szwagierka).Sprawa karnaJeżeli chodzi o odmowę odpowiedzi na pytania, świadek może to uczynić, pod warunkiem, że zeznanie mogłoby narazić jego lub jego bliskich na odpowiedzialność karną, hańbę lub dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową albo jeżeli zeznanie miałoby być połączone z pogwałceniem istotnej tajemnicy zawodowej. Także duchowny może odmówić zeznań co do faktów powierzonych mu na spowiedzi. Przesłuchanie osób dotkniętych chorobą lub kalectwem odbywa się w miejscu, gdzie przebywają, jeżeli nie mogą go opuścić. Warto zapamiętać, że świadek ma prawo żądać zwrotu wydatków koniecznych, związanych ze stawiennictwem do sądu, a ponadto wynagrodzenia za utratę z Kodeksem postępowania karnego, każda osoba wezwana w charakterze świadka ma obowiązek stawić się i złożyć zeznania. Przesłuchanie świadka może nastąpić przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie tej czynności na odległość, czyli np. poprzez tzw. telekonferencję. Warto wiedzieć, że świadka, który nie może się stawić na wezwanie z powodu choroby, kalectwa lub innej nie dającej się pokonać przeszkody, można przesłuchać w miejscu jego pobytu. Sygnalizuję, że istnieją różne tajemnice, których ujawnienia sąd nie może się domagać. Jako jeden z kilku przykładów podam, że nie wolno przesłuchiwać jako świadków osób duchownych co do faktów, o których dowiedzieli się przy spowiedzi. Istotnym jest, że osoba najbliższa dla oskarżonego może odmówić zeznań. Można zwolnić od złożenia zeznania lub odpowiedzi na pytania osobę pozostającą z oskarżonym w szczególnie bliskim stosunku osobistym. Prawo odmowy zeznań przysługuje także świadkowi, który w innej toczącej się sprawie jest oskarżony o współudział w przestępstwie objętym postępowaniem. Świadek w postępowaniu karnym może żądać, aby przesłuchano go na rozprawie z wyłączeniem jawności, jeżeli treść zeznań mogłaby narazić na hańbę jego lub osobę dla niego administracyjneZasygnalizuję jeszcze najważniejsze regulacje związane z instytucją świadka w postępowaniu administracyjnym. Świadkami nie mogą być: osoby niezdolne do spostrzegania lub komunikowania swych spostrzeżeń; obowiązane do zachowania w tajemnicy informacji niejawnych na okoliczności objęte tajemnicą, jeżeli nie zostały w trybie określonym obowiązującymi przepisami zwolnione od obowiązku zachowania tej tajemnicy, a także duchowni co do faktów objętych tajemnicą spowiedzi. W postępowaniu administracyjnym, nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem małżonka strony, wstępnych, zstępnych i rodzeństwa strony oraz jej powinowatych pierwszego stopnia, jak również osób pozostających ze stroną w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli. Tak jak w przypadku wcześniej opisanych postępowań, świadek może odmówić odpowiedzi na pytania, gdy odpowiedź mogłaby narazić jego lub jego bliskich na odpowiedzialność karną, hańbę lub bezpośrednią szkodę majątkową albo spowodować naruszenie obowiązku zachowania prawnie chronionej tajemnicy gdy sami chcemy wezwać świadka?Pamiętajmy też, że kiedy sami chcemy powołać kogoś na świadka, nie musimy prosić go o zgodę. Niektórzy inicjujący postępowania obawiają się, że ktoś nie będzie miał ochoty zeznawać w danej sprawie. Zawnioskowana osoba, niezależnie od swojej woli ma obowiązek stawić się w sądzie i złożyć zeznania, gdy otrzyma z sądu stosowne wezwanie. Oczywiście, zdarza się, że taki obowiązek jest lekceważony, jednak z reguły takie postępowania świadka spotyka się ze stanowczą reakcją sądu, który może nałożyć na niego grzywnę lub zarządzić jego przymusowe sprowadzenie. Zdarza się, że świadkowie zasłaniają się niepamięcią, odmawiają odpowiedzi na pytania lub nawet kłamią. Ostatni przypadek stanowi przestępstwo, które po nowelizacji z 15 kwietnia jest zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. Zasygnalizować należy też, że świadkowie mogą usprawiedliwiać swoją nieobecność na rozprawach, ale czyniąc to warto posiłkować się stosownymi dokumentami. Pamiętaj o szacunku do sąduNiezależnie od przedstawionych wyżej, najistotniejszych dla wszystkich świadków kwestii, warto przypomnieć, że będąc na sali sądowej należy zwracać się do sądu z szacunkiem. Trzeba zachować powagę, umiar i takt. Przewodniczącemu składu sędziowskiego można narazić się wulgarnymi zwrotami czy przyjściem do sądu po spożyciu alkoholu. Nie każdy jednak zdaje sobie sprawę, że na przykład stawiennictwo w obuwiu typu tzw. „japonki” i krótkich spodenkach może być potraktowane bardzo surowo. Znany jest przypadek świadka, który został za to ukarany w dość niekonwencjonalny i nieznany ustawie sposób. Otóż, przewodniczący nakazał, aby świadek ten zeznawał stojąc pod klimatyzatorem z nastawioną najniższą możliwą temperaturą. Dopiero po wykazaniu braku winy w doborze stroju, spowodowanym awarią samochodu, sędzia zgodził się na przywrócenie obowiązującego standardu. Znane są też przypadki osób niedbających o higienę osobistą, na co sądy też bywają wyczulone. Wielokrotnie miały miejsce sytuacje, w których ludzie o nieprzyjemnym zapachu byli karani choćby symbolicznymi grzywnami. Częste błędy świadkówŚwiadkowie, jako najmniej zorientowani w praktykach sądowych często popełniają różnego rodzaju błędy. Zamiast do sądu, odpowiadają pełnomocnikom czy obrońcom, albo zwracając się do sądu używają zwrotów „proszę pana, proszę pani”. Stres powoduje niekiedy, że zapominają o dowodach osobistych, albo o wieku. Zdarzało się, że dochodziło do sytuacji komicznych, kiedy dorośli ludzie nie potrafili odpowiadać na najprostsze pytania. Znana jest anegdota związana z prowadzeniem rozprawy, na którą spóźniali się zarówno sądowi biegli, jak i świadkowie. Otóż, na salę weszli dwaj mężczyźni. Sąd, chcąc się upewnić z kim ma do czynienia zapytał: „panowie biegli?” W odpowiedzi usłyszał: „nie, my autobusem przyjechali!” Jak widać, składanie zeznań, pomimo poważnego charakteru może okazać się zabawne. Pamiętajmy jednak by po otrzymaniu wezwania odpowiednio się przygotować i udać do właściwego sądu. Sąd odnotuje, że świadek się „stawił”, a nie, jak często bywa to określane „wstawił”. Będąc już na sali, pamiętajmy o zachowaniu powagi i szacunku oraz odpowiadajmy zgodnie z prawdą. Taka postawa utwierdzi nas w przekonaniu, że idąc do sądu nie mamy się czego obawiać. . 394 39 237 249 343 208 321 20